WEBVTT

00:00:04.300 --> 00:00:08.060 align:center line:90% position:50% size:100%
- Gipuzkoaren lehen aipamena
1025. urtean egin zen.

00:00:08.110 --> 00:00:12.370 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoa bezala ezagutzen zen orduan,
eta San Telmo Museoan 'Ipuscuatik

00:00:12.430 --> 00:00:15.390 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoara' izeneko erakusketa
ikusgai da.

00:00:15.610 --> 00:00:19.440 align:center line:90% position:50% size:100%
Azken 1000 urteetan barrena egindako
bidaia proposatzen digu.

00:00:19.780 --> 00:00:21.760 align:center line:90% position:50% size:100%
Iosu Etxezarraga komisarioarekin
izan gara.

00:00:22.660 --> 00:00:27.900 align:center line:90% position:50% size:100%
- Erakusketa honen izena 'Ipuscuatik
Gipuzkoara' da, eta ospatzen da

00:00:28.120 --> 00:00:31.740 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoa lehenengo
aldiz izen horrekin

00:00:32.240 --> 00:00:34.900 align:center line:90% position:50% size:100%
agirietan agertu zeneko 1000 urtekoa.

00:00:35.800 --> 00:00:41.190 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta orduan erakusketa honek egiten
duena da bidaia bat duela 1000 urteko

00:00:41.270 --> 00:00:44.590 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoa horretatik gaur egunera arte
izan duen bilakaera.

00:00:45.190 --> 00:00:47.570 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta bilakaera hori, batez ere
bi ardatzen inguruan.

00:00:47.630 --> 00:00:54.030 align:center line:90% position:50% size:100%
Batetik erakundeen ikuspegitik eta,
bestetik, lurraldearen ikuspegitik.

00:00:54.150 --> 00:00:57.170 align:center line:90% position:50% size:100%
Hau da, gaur egun Gipuzkoak
duen itxura.

00:00:57.450 --> 00:01:02.900 align:center line:90% position:50% size:100%
Duela 1000 urte ez zuen forma hori
edo lurralde hori hartzen Gipuzkoak,

00:01:02.940 --> 00:01:06.680 align:center line:90% position:50% size:100%
eta orduan azaltzen da nola
osatu den Gipuzkoa hori.

00:01:08.090 --> 00:01:10.590 align:center line:90% position:50% size:100%
Orduko Gipuzkoa gaur egungoa
baino txikiagoa zen.

00:01:10.690 --> 00:01:14.160 align:center line:90% position:50% size:100%
Ez dakigu zehatz-mehatz
zein zen bere muga,

00:01:14.940 --> 00:01:17.580 align:center line:90% position:50% size:100%
baina gehiago dakigu, gainera,
zer ez zen Gipuzkoa.

00:01:18.480 --> 00:01:21.450 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoa zein zen orduan?

00:01:21.490 --> 00:01:26.950 align:center line:90% position:50% size:100%
badakigu Deba harana ez zegoela
Gipuzkoa barnean, eta, bestetik,

00:01:26.970 --> 00:01:29.890 align:center line:90% position:50% size:100%
ematen duenez, baita ere
Donostiatik ekialdera

00:01:29.930 --> 00:01:32.810 align:center line:90% position:50% size:100%
ere, eremu hori ere Gipuzkoatik
kanpora geldituko zen.

00:01:33.300 --> 00:01:39.340 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta ondoren, XIV. mendetik aurrera
Gipuzkoa pixka bat eraberritu moduan

00:01:39.380 --> 00:01:42.260 align:center line:90% position:50% size:100%
egiten da, eta hor
hiribilduak sortu

00:01:42.320 --> 00:01:45.720 align:center line:90% position:50% size:100%
direnez, hiribilduen batuketaren
ondorio da.

00:01:46.260 --> 00:01:48.500 align:center line:90% position:50% size:100%
Gaur egungo Gipuzkoa
hori eta azkeneko

00:01:48.620 --> 00:01:51.520 align:center line:90% position:50% size:100%
lurraldea Gipuzkoa izatera
pasa zena Oñati da.

00:01:51.960 --> 00:01:54.810 align:center line:90% position:50% size:100%
1845ean gehitu
zen, eta gaur egun

00:01:54.850 --> 00:01:56.290 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoa duen itxura
orduan hartu zuen.

00:01:59.490 --> 00:02:08.310 align:center line:90% position:50% size:100%
Zoritxarrez, XI. gizaldi horretako
pieza edo aztarna handirik ez dugu,

00:02:08.990 --> 00:02:15.990 align:center line:90% position:50% size:100%
baina alde batetik saiatu garena da
hamaika-XII. mende horietako ditugun

00:02:16.010 --> 00:02:20.370 align:center line:90% position:50% size:100%
aztarna horiek erakustea, eta haiekin
Gipuzkoako gizartea,

00:02:20.470 --> 00:02:24.250 align:center line:90% position:50% size:100%
ekonomia eta egitura politikoak
islatzea.

00:02:24.290 --> 00:02:26.040 align:center line:90% position:50% size:100%
Nolabait, aztarna horien bidez.

00:02:26.240 --> 00:02:29.540 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta, bestetik, erabili dira
aztarna arkeologikoak.

00:02:29.560 --> 00:02:34.250 align:center line:90% position:50% size:100%
Hori da, Bestetik, erabili dira
artelanak, batez ere harrian

00:02:34.270 --> 00:02:39.160 align:center line:90% position:50% size:100%
zizelkatutako armarriak
edo erretaula antzeko

00:02:39.180 --> 00:02:43.620 align:center line:90% position:50% size:100%
egurrean egindako erliebeak
eta bestelako objektuak.

00:02:44.560 --> 00:02:49.850 align:center line:90% position:50% size:100%
Objektu militarrak, adibidez, garai
bateko lantza puntak edo kanoiak,

00:02:49.990 --> 00:02:53.150 align:center line:90% position:50% size:100%
ezpatak eta horrelako elementuak.

00:02:53.570 --> 00:02:55.240 align:center line:90% position:50% size:100%
Ondare bibliografikoa.

00:02:55.250 --> 00:03:01.340 align:center line:90% position:50% size:100%
Esan dezagun garai bateko idazlanak
eta, noski, duela 1000 urte

00:03:01.380 --> 00:03:06.530 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoaren izena jaso zuen idatzi
horren antzinako kopia bat.

00:03:06.650 --> 00:03:11.750 align:center line:90% position:50% size:100%
Originala ez da mantentzen, baina
XII. mende inguruko kopia bat.

00:03:11.770 --> 00:03:14.070 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta hori da pixka bat
erakusketaren izarra

00:03:15.390 --> 00:03:18.850 align:center line:90% position:50% size:100%
delako, efemeridearen erakuslea,
nolabait esateko.

00:03:20.680 --> 00:03:25.760 align:center line:90% position:50% size:100%
Esan bezala, dauden elementu asko,
batez ere zaharrenak, gutxi dira,

00:03:25.800 --> 00:03:30.040 align:center line:90% position:50% size:100%
eta askotan iruditu zitzaigun zaila
zela adieraztea objektu horien

00:03:30.060 --> 00:03:33.880 align:center line:90% position:50% size:100%
bitartez historia bat, testuetan
gehiegi oinarritu gabe.

00:03:33.920 --> 00:03:38.560 align:center line:90% position:50% size:100%
Orduan erabaki genuena
zen guk egindako mapa

00:03:38.600 --> 00:03:42.760 align:center line:90% position:50% size:100%
bidez eta badaude antzinako
planoen bidez eta abar.

00:03:43.100 --> 00:03:49.170 align:center line:90% position:50% size:100%
Gipuzkoaren bilakaera hori, eta baita
ere, askotan antzinako garai horietan

00:03:49.290 --> 00:03:50.610 align:center line:90% position:50% size:100%
kokatzea, kostatu
egiten zaigu,

00:03:50.670 --> 00:03:54.330 align:center line:90% position:50% size:100%
gaur egungo gizartetik eta
oso urruti gaudelako.

00:03:54.830 --> 00:03:56.700 align:center line:90% position:50% size:100%
Orduan, saiatu gara
irudi batzuk egiten,

00:03:56.860 --> 00:04:01.920 align:center line:90% position:50% size:100%
jendeak ikus dezan gutxi gorabehera
garai horretako giroa.

00:04:02.020 --> 00:04:07.220 align:center line:90% position:50% size:100%
Nolabait esateko,
orokorrean, gipuzkoar

00:04:07.280 --> 00:04:14.910 align:center line:90% position:50% size:100%
orori eta Gipuzkoari buruz
kuriositatea duen jende guztiari.

00:04:16.270 --> 00:04:18.570 align:center line:90% position:50% size:100%
Lan handia egin da
testuak eta ulerkor

00:04:18.610 --> 00:04:21.490 align:center line:90% position:50% size:100%
egitea eta edozeinek ulertzeko
moduan egitea.

00:04:21.930 --> 00:04:26.750 align:center line:90% position:50% size:100%
Badira maila ezberdineko testuak,
testuak baino materialak,

00:04:26.770 --> 00:04:31.350 align:center line:90% position:50% size:100%
eta nahi duenak azaletik ikus dezake
erakusketa, eta ulertu.

00:04:31.550 --> 00:04:37.980 align:center line:90% position:50% size:100%
Eta bada, baita ere objektu askotan
makina bat denbora pasatzeko aukera.

00:04:38.380 --> 00:04:44.840 align:center line:90% position:50% size:100%
Orduan, nik uste dut zabalik dagoela,
bai jakintsuei eta historia ez dakien

00:04:44.920 --> 00:04:48.420 align:center line:90% position:50% size:100%
horiei eta kuriositatea dutenei
eta gutxiago dutenei.

00:04:48.480 --> 00:04:50.360 align:center line:90% position:50% size:100%
Edo zutenduta egon daiteke.